Ekonomia behawioralna – wprowadzenie
Definicja i cel ekonomii behawioralnej
Ekonomia behawioralna to subdyscyplina ekonomii, która bada wpływ psychologicznych, społecznych, poznawczych i emocjonalnych czynników na decyzje ekonomiczne podmiotów i ich konsekwencje dla rynku, zasobów i wyników finansowych (Rabin, 1998).
Biasy behawioralne wpływające na decyzje finansowe
Efekt zakotwiczenia
Efekt zakotwiczenia odnosi się do tendencji ludzi do polegania na pierwszych dostępnych informacjach (kotwicach) podczas podejmowania decyzji. Ten bias może prowadzić do błędnych decyzji finansowych, na przykład przy ustalaniu ceny sprzedaży nieruchomości (Tversky & Kahneman, 1974).
Nadmierne zaufanie
Nadmierne zaufanie polega na przecenianiu własnej wiedzy lub zdolności do przewidywania wyników. Może to prowadzić do podejmowania zbyt ryzykownych decyzji finansowych (Barber & Odean, 2001).
Zastosowanie ekonomii behawioralnej w praktyce
Finanse osobiste
Rozumienie błędów poznawczych może pomóc w lepszym zarządzaniu finansami osobistymi. Na przykład, świadomość efektu zakotwiczenia może pomóc uniknąć przepłacania podczas negocjacji ceny (Tversky & Kahneman, 1974).
Polityka publiczna
Ekonomia behawioralna jest również wykorzystywana w polityce publicznej, aby pomóc ludziom podejmować lepsze decyzje finansowe. Przykładem jest wprowadzenie automatycznego zapisu na emeryturę, co wykorzystuje inercję behawioralną (Thaler & Benartzi, 2004).
Wszystko to pokazuje, jak ważna jest ekonomia behawioralna w podejmowaniu decyzji finansowych. Uświadomienie sobie własnych biasów i ich wpływu na nasze decyzje może pomóc w podejmowaniu bardziej przemyślanych i korzystnych decyzji finansowych.
Źródła:
- Rabin, M. (1998). Psychology and economics. Journal of Economic Literature.
- Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases. Science.
- Barber, B. M., & Odean, T. (2001). Boys will be boys: Gender, overconfidence, and common stock investment. Quarterly Journal of Economics.
- Thaler, R. H., & Benartzi, S. (2004). Save More Tomorrow™: Using Behavioral Economics to Increase Employee Saving. Journal of Political Economy.
Szukasz OC w dobrej cenie? Sprawdź porównywarkę ubezpieczeń – https://polisy24.pl
Prof. Wiesława Nowak
Profesor marketingu i zarządzania